Column Is de Brexit te keren?
11 maart 2018
Is de Brexit te keren?
De leider van de Britse Liberale Partij vertelde onlangs alles in het werk te stellen om met zijn land de Europese Unie niet te verlaten, zoals op grond van het referendum besloten is.
Niet weggaan, maar blijven zou heel wat meer in de geest zijn van Winston Churchill. In de film ‘Darkest Hour’ zie je hem in zijn glorieuze rol van de wereldleider die niet wilde accepteren dat Adolf Hitler de oorlog winnen zou. Zelfs de Amerikaanse president Roosevelt wilde hem in dat donkerste uur van de geschiedenis niet echt steunen. Die bereidheid kwam pas twee jaar later.
Toen de Duitsers overwonnen waren, precies zoals Churchill geloofd en beloofd had, wilde zijn volk niet meer van hem weten. Ze kozen zijn socialistische tegenstander tot premier. Felix Klos beschrijft in een boek hoe Churchill na de oorlog als een bezetene heeft geijverd voor het samengaan van zijn eiland met de staten op het vasteland van Europa. Hij wilde een nieuwe oorlog voorkomen door alle landen een groot deel van hun soevereiniteit te laten opgeven. Op een onwerkelijke manier, denk ik dan als lezer. Of het nu om een enkeling gaat of om een heel volk, er is altijd behoefte aan eigen zeggenschap. Zelfs in de kerk is dat al zo. Een vroegere synodevoorzitter van de Hervormde Kerk legde uit dat het samenwerken in de Raad van Kerken altijd minder animo opriep dan het besturen van de eigen kerkgemeenschap.
Groot Brittannië beheerste als koloniale mogendheid een groot deel van de wereld. De Brexit bewijst dat het land die macht nog steeds zou willen hebben, legde Joris Luyendijk uit.
Angst om door buitenlandse werknemers overspoeld te worden maakte burgers tot voorstemmers. Voor jonge Britten is de uitslag een bittere teleurstelling. Kan de liberale leiders hen helpen de Brexit te keren?
Een Nederlandse politicus in de jaren tachtig noemde het betere de vijand van het goede is. Chur-chill draafde door met zijn pleidooi voor het opgeven van zoveel soevereiniteit. Geen regering wilde eraan. Maar toch kan Felix Klos de idealist die hij was de Vader van Europa noemen. Waar hij in ge-loofde, kwam uit. De samenwerking van landen die eeuwenlang elkaars aartsvijanden waren, met dè agressor van de twintigste eeuw erbij, staat als een huis.
R.J. Bakker