21 juni 2020
DIE ZIJN LELIJK
Nog hoor ik het mijn Afrikaanse collega uit Zaïre, nu Democratische Republiek Kongo, uit de grond van zijn hart zeggen: ‘die zijn lelijk’. Het spijt me dat ik vergeten ben welk volk. Dit voorbeeld is me bijgebleven: discrimineren zit ons in het bloed. Er was een tijd dat die discriminatie al begon bij het naburige dorp of de volgende stad. Zoals Katwijk en Rijnsburg, Zwolle en Deventer. Wat rivaliteit had kunnen blijven, liep vaak uit op vijandschap.
Intussen kun je er als persoon met een blanke huid wel mee omhoog zitten dat we een koloniale geschiedenis achter de rug hebben vol onderdrukking en uitbuiting van gekleurde door witte mensen. De feiten spreken een duidelijke, beschamende taal. Daar moet iedereen, persoonlijk en publiek, kennis van nemen.
In de kerk kun je alleen maar redenen vinden om iedere mens als gelijk aan de andere te zien. Door de leer van de schepping kun je van niemand zeggen dat die niet door God geschapen is. Als die kerngedachte uit het Oude Testament nog niet voldoende overtuigt, lezen we in het Nieuwe Testament dat verschillen tussen mensen wegvallen door de band met Jezus Christus. Nationaliteit, huidskleur of geslacht geven dan niet meer de doorslag. Toch hebben de meesten van ons nog herinnering aan het christelijke land waar apartheid jarenlang de norm was: blanken waren meer dan getinte mensen.
Ook de gruwelijke slachting in 1994 van naar schatting driekwart miljoen Tutsi’s in Rwanda door landgenoten die net zo’n donkere huidskleur hadden als zij, de Hutu’s, is velen van ons bijgebleven. Het is net zo raadselachtig als dat de Engelsen de bevolking in Ierland, even blank als zij zelf, met hun macht tijden lang hebben onderdrukt. Het zijn voorbeelden uit onze gezamenlijke geschiedenis. Die zouden kunnen suggereren dat de aarde niet geschikt is voor samenleven in vrede en rechtvaardigheid. De vraag is of we die gedachte volgen of nog altijd durven geloven in het koninkrijk van God. Of we zien dat er ook de kans is om van de fouten van vroeger te leren.
R.J. Bakker