Column Stilte is zuurstof voor de Ziel

25 oktober 2015

Jean Paul Kruk

Stilte is zuurstof voor de ziel

 

"Ik ben stil geworden/ Ik heb mijn ziel tot rust gebracht/Als een kind op de arm van zijn moeder/als een kind is mijn ziel in mij." (Psalm 131)

Een fantastische paradox: "Stilte, jij bent het mooiste, wat ik ooit heb gehoord." (Bas Paternotte)

Stiltemoment. Weg van de ruis, de waan van alledag. Van de hectiek, het jachtige bestaan. En van de kakofonie, lawaai. Dit schuurt. Even op-adem-en. Rust vinden. Puin ruimen. Opge-ruim-d, in je hoofd, staat netjes. Op stilte-retraite gaan, in een klooster. Stilte binnen de muren. Contemplatief bidden is zuurstof voor de ziel. Mediteren, aan yoga doen. Dichterbij jezelf komen. Nader tot U, dichterbij bij God komen (Gerard van het Reve). Er bestaan zelfs "een filosofie van de stilte" en een cultuur van de stilte: de weg naar een ver-stil-de geest, innerlijke stilte. Voor je vlucht je momentje in het stilte cen trum op Schiphol pakken. Stilte is (een ingang tot) God, in de natuur (Transcendentalisme in de VS). De magie van het bos, de heide, het strand/de zee heeft een heilzame, rustgevende werking op ons gemoed. Door de stilte sta je meer open voor je habitat, de natuurlijke omgeving waarin je je be- weegt. En maak je ver binding met de natuur door al je zintuigen te gebruiken. Door te zien, te ho-ren, te ruiken, te voelen, te beleven en te ervaren. "Stilte verlicht het leven" was een gevleugelde uitspraak van Mahatma Gandhi. De Stiltedag: stilte verbindt. Een stiltewandeling maken. Ver-stil-len. Het Ont-haast-pad in Amsterdam-centrum wandelen.

"God, stem in de stilte/ doorbreek het lawaai/ om uw roepen te verstaan/om te ontdekken wie wij zijn." "Zelfs de stilte heeft haar taal. Zij kan bidden; zij kan zich doen verstaan." (Torquato Tasso).

Stilte, als vorm van therapie? Kijken met de ogen van ons hart (De Kleine Prins in Antoine's Saint-Exupéry's kinderboek Le Petit Prince), in ver-wonder-ing om het leven. Het sacrament van de stilte. Jezus zocht, ver-doof-d door ingrijpende gebeurtenissen in Zijn leven (bijv. de dood van zijn vriend Lazarus) ook regelmatig de stilte op. In de woestijn. Een oase van rust. Het was essentieel voor de manier waarop Hij leefde, sprak en handelde. Jezus zocht contact met God. Hij had Gods wijsheid, kracht, troost en bemoediging nodig om te zijn wie Hij was en is. In de leegte, in de stilte, is God te ervaren (Meister Eckhart: "In de stilte spreekt God."). De stilte brengt rust in ons leven en stelt ons open om te ontdekken wie God is en wat Hij wil zeggen: "... stem van de stilte/ breek de verdoving/ om de vriendschap te verstaan/om te weten hoe te leven ..."

Rusteloosheid is een lawaai van deze tijd. Veel mensen geven aan dat ze niet meer stil kunnen zijn. Het is moeilijk om te luisteren naar Gods stem. Ons innerlijk kompas. Om even tot jezelf te komen. Nauwelijks mogelijk om God een plaats in je leven te geven. Heb jij ook zo'n behoefte aan stilte? Dan moet je die oefenen. God vinden in de stilte. Om stil van te worden. Een stiltedagboek bijhouden. "... stem uit de stilte/spreek ons aan/bevrijd ons om te gaan/ Amen. Yko van der Goot.

Wijlen Joost Zwagerman zoekt de stilte op in zijn laatste boek, De stilte van het licht. Over schoon- heid en onbehagen in de kunst. Een stilleven. Louter stilte of veronderstellen van stilte. Hoe ziet stil- te er uit? Hoe druk je afwezigheid van geluid uit, vang je het in een beeld? Is stilte niet tijdloos? Stilte is meer dan het ontbreken van geluid. Er bestaan ook stiltes die spreken, die kijken met open ogen. "Wees stil en wacht. Onderga. Neem deel. Het licht, het zaad, de wind, de wolken en de aarde. Er ge- beurt iets. Altijd. Overal. Een doorkijk, luister daar voorbij."

Jean-Paul Kruk

 

Reageren? e-mail: